Hidroflorik Asit

Hidroflorik asit (HF) diğer asitlere göre bazı farklılıklar bulunur. Florür iyonu vücuda basit şekilde nüfuz eder ve kemiklerde dahil  derin doku katmanlarının tahrip olmasına yol açar. HF (% 1-50) çözeltilerine maruz kalmayla bağlantılı olarak ağrı 1-24 saat sonradan yaşanabilir. HF hızlı biçimde nötrleştirilmezse ve florid iyonu bağlanırsa, doku tahrişi günlerce sürebilir ve uzuv kaybı veya ölümler yaşanabilir. Yazımda hidroflorik asit nedir, nasıl kullanılır, nasıl tedavi edilir, zararları nelerdir, neye dikkat edilmeli gibi sorulara cevaplar aradım. 

Hidroflorik Asit

Hidroflorik asit,hidrojen florür(HF) bileşiğinin suda çözelmiş halidir. Susuz hidrojen florür, akışkan ve renksiz bir likittir. Havada dumana sebep olabilir. Erime noktası -83 °C dir ve kaynama noktası da 19,8 °C dir. Hidrojen florür suyla çok hızlı ve basit çözünmektedir. Su çözeltisi florür asidi veya hidroflorik asit olarak adlandırılmaktadır. Hidroflorik asit çok da kuvvetli bir asit olmamasına rağmen cam ve metal maddelerin aşınmasına yol açar. Bundan kaynaklı platin, parafin, polietilen kaplarda tutulur. Teknik florür asidi %70'lıktır ve bunun yoğunluğu da %1.13g/cm³ 'tür. Saf sıvı hidrojenflorür yalıtkandır fakat suda çözündüğü zaman iyonizer hale gelir ve elektriği iletir. Hidrojen florür yüksek derecelerde kararlı bir moleküldür. Düşük sıcaklıkta moleküller asosiye(birbirine bağlanma) hale gelir ve (HF)6, (HF)7, (HF)8 gibi molekül grupları meydana gelir. Bu asosyasyon moleküller arasında hidrojen köprülerinin oluşmasıyla meydana gelir. Bunun sonucu olarak da hidrojenflorür diğer hidro halojenürlerden daha geç kaynamaya başlar.

Endüstride Kullanımı

Hidrojen florür endüstride, büyük oranda kalsiyum florürün sülfürik asitle muamelesiyle ortaya çıkar. Hidroflorik asit yüksek oktanlı benzinlerde, sentetik kriyolit (Na3AlF6) imalatında kullanılmaktadır. Ayrıca camların üzerine şekiller oluştururken de kullanılmaktadır. Bu iş için,önce cam eşya yüzeyi bir parafin tabakası ile kaplanır. Sonra parafinin üzerine bir çelik kalem ile istenen şekil çizilir. Bu çizgilere hidrojen florür gazı veya çözeltisi ile uygulanır. Camdaki parafin temizlendikten sonra camda yalnız sabit şekiller kalır.

Nasıl Kullanılır

Kullanırken oldukça dikkatli olmanız gerekir. Solunması ciddi zehirlenmelere sebep olur, cilt ile teması, derin yanıklara yol açar. Susuz hidrojen florür ve hidroflorik asit ile yalnız çeker ocak içinde çalışılmalı, eldiven, ayrıca koruyucu gözlük veya yüz maskesi takılarak işlem yapılmalı.

Hidroflorik Asit Kullanım Alanları

Hidroflorik asit yüksek oktanlı benzinlerde de kullanılır. Diğer kullanım alanlarını aktarmak gerekirse; aluminyum ve uranyum'un saflaştırılması, çamaşır ürünlerinde pas giderici, yağ endüstrisinde katalizör gibi alanlarda da bulunmaktadır. Silikat bileşiklerini çözme yeteneğiyle, sık sık kaya örneklerini eritirken mineral ve kaya analiz prosesi yaparken kullanılır.

Hidrojen florür suyun içinde kolayca çözünebilir. Suyun içinde var olan çözeltisine Hidroflorik asit ya da florür asidi adı verilir. Teknik bakımdan kullanılan hidroflorik asit % 40 lık olur, yoğunluğu ise % 1,13 g / cm3 tür. Hidrojen florür saf sıvı haldeyken yalıtkandır. Ancak suda çözündüğünde iyonize hale gelir ve elektriği iletir. Yüksek sıcaklıkta ise, kararlı bir moleküldür. Moleküller düşük sıcaklıkta asosiye olur yani birbirine bağlanır. Bunlar HF6, HF7, HF8 gibi gruplar meydana getirir.

 Bu moleküller arasında meydana gelen hidrojen köprüleri sayesinde gerçekleşir. Bunun etkisiyle hidrojen florür başka halojenürlere göre daha geç kaynamaktadır. HF kimyasal formülüyle gösterilen hidrojen florür zayıf bir asit olmasının yanında, etkileri bakımından oldukça güçlüdür. 

İnsan bedeniyle temas ettiğinde acı oluşmasa da, cilt tarafından emilerek kemiklerin erimesine yol açar. Endüstride hidrojen florür genellikle kalsiyum florür ile sülfürik asidin işlem görmesiyle elde edilir.